Geneza Raportowania ESG
ESG są jednym z największych globalnych wyzwań ostatnich lat. Jest to odpowiedź na postępujące zmiany klimatu, które wymagają odpowiedzi nie tylko ze strony rządów, ale także przedsiębiorstw. Zgodnie z celami UE szansą na zmniejszenie ryzyka katastrofalnych skutków zmian klimatu jest utrzymanie wzrostu temperatury na Ziemi poniżej 2°C. Obecnie tematem debaty publicznej jest określenie sposobów poszukiwania efektywnych rozwiązań, porównywanie kosztów i korzyści wynikających z różnych możliwości przekształcenia gospodarki w gospodarkę mało-emisyjną.
W ostatnich latach Unia Europejska podejmuje kompleksowe działania mające na celu promowanie gospodarki niskoemisyjnej i zrównoważonego rozwoju. Dodatkowo, celem UE jest tworzenie systemu finansowego wspierającego zrównoważony wzrost. Celem jest osiągnięcie neutralności klimatycznej UE do 2050 r. Pomysł UE ma na celu rozwiązanie problemów klimatycznych i zapewnienia bardziej odpowiedzialne i zrównoważonego systemu społeczno-gospodarczego. Dlatego, aby osiągnąć wyznaczone cele, UE zdecydowała się na ustanowić standardy ESG.
Wsparcie zrównoważonego rozwoju poprzez działania legislacyjne
Pod koniec 2022 roku przedstawiono Dyrektywę CSRD. Zadaniem dyrektywy jest przedstawienie firmom i organizacjom nowego obowiązku raportowania, w którym podmioty miały informować o walorach zrównoważonego rozwoju. Dyrektowa jest również istotnym czynnikiem europiejskiego planu inicjatyw w zakresie zrównoważonej finansowości. Należy również do działań ,,Green Deal” UE, która ma misję osiągnięcia zrównoważonego rozwoju oraz walkę ze zmianami klimatycznymi.
Zauważmy, że Dyrektywa CSRD miała swój początek nieco wcześniej przed wprowadzeniem zasad ESG do Unii Europejskiej. Była ona wprowadzana poprzez szereg aktów prawnych, m.in.: Rozporządzenie 2014/95 (poprzednio 2013/34), Dyrektywa 2019/2088 oraz Rozporządzenie 2020/852.
Czym właściwie jest ESG
ESG (ang. Environmental, Social and Corporate Governance) stanowi anagram słów (z języka angielskiego), tj. – E – Środowisko, S – Społeczna odpowiedzialność i G – Ład korporacyjny. ESG stanowi koncepcje, która odgrywa coraz większą rolę we wszystkich sektorach gospodarki, w tym także w branży budowlanej. Wpływa ona na sposób, w jaki projektowane są, realizowane i zarządzane procesy budowlane, zwiększając ich zrównoważony charakter i pozytywny wpływ na społeczność oraz środowisko.
Litera E – Enviromental, ma istotny wpływ na procesy budowlane. Budowa i eksploatacja budynków mają znaczący wpływ na środowisko naturalne poprzez zużycie zasobów, emisję CO2 i generowanie odpadów. Dlatego coraz więcej firm budowlanych stosuje zrównoważone praktyki. Przykładowo: stosowanie materiałów o niskim wpływie środowiskowym, optymalizacja zużycia energii i wody oraz minimalizacja odpadów budowlanych.
Drugim kluczowym elementem jest społeczność (Social). Projekty budowlane mogą mieć znaczący wpływ na lokalne społeczności, zarówno pod względem ekonomicznym, jak i społecznym. W rezultacie firmy budowlane coraz częściej angażują się w dialog z mieszkańcami oraz dbają o bezpieczeństwo pracowników.
Trzecim aspektem jest zarządzanie (Governance). W branży budowlanej dobre zarządzanie ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia jakości, bezpieczeństwa i terminowości realizowanych projektów. Firmy budowlane coraz częściej stosują zasady transparentności, uczciwości i zgodności z przepisami prawa, co przyczynia się do budowania zaufania inwestorów i społeczności.
Kluczowe elemantami dyrektywy CSRD:
Dyrektywy CSRD uwzględniają szereg elementów składowych, które mają za zadanie wprowadzić odpowiednie zmiany. Najważniejsze elementy, jakie można uwzględnić to:
-Rozszerzenie zakresu raportowania: CSRD poszerza zakres informacji, które muszą być zawarte w raportach zrównoważonego rozwoju. Oprócz informacji dotyczących środowiska, społeczności i zarządzania, przedsiębiorstwa będą musiały raportować także na temat kluczowych wskaźników zrównoważonego rozwoju, w tym danych finansowych.
-Zakres zastosowania: Dyrektywa CSRD będzie obowiązywać dla dużych spółek giełdowych, banków i ubezpieczycieli, jak również innych dużych spółek, które są zidentyfikowane jako „istotne” z punktu widzenia zrównoważonego rozwoju.
-Standardy raportowania: Dyrektywa CSRD będzie opierać się na standardach raportowania, które zostaną opracowane przez UE. Celem jest stworzenie spójnych i porównywalnych raportów zrównoważonego rozwoju, ułatwiających analizę i ocenę wyników przedsiębiorstw.
-Weryfikacja raportów: Przedsiębiorstwa będą musiały poddać swoje raporty zrównoważonego rozwoju weryfikacji przez niezależnych weryfikatorów. Ma to zapewnić wiarygodność i rzetelność przekazywanych informacji.
-Harmonogram wdrożenia: CSRD będzie wprowadzana stopniowo, zaczynając od spółek o dużym znaczeniu publicznym, a następnie obejmując coraz szersze grono przedsiębiorstw.
Dyrektywa CSRD ma na celu poprawę jakości i spójności raportów zrównoważonego rozwoju, co przyczyni się do zwiększenia przejrzystości i zaufania wobec przedsiębiorstw oraz umożliwi lepsze monitorowanie ich wpływu na środowisko i społeczeństwo.
Od kiedy obowiązuje Raportowanie
Rok 2024 to początek obowiązywania dyrektywy CSRD, która wprowadza obowiązek raportowania zrównoważonego rozwoju i jednocześnie jego weryfikacji. Za 2024 rok raportowanie ESG zgodne ze standardami ESRS będą musiały przygotować największe jednostki zainteresowania publicznego.
Wyzwania dla branży budowlanej związane z ESG
Jednym z głównych wyzwań dla branży budowlanej związanych z ESG jest konieczność dostosowania się do coraz bardziej rygorystycznych wymogów dotyczących zrównoważonego rozwoju i odpowiedzialności społecznej.
- Zrównoważone materiały i technologie – Branża budowlana musi dostosować swoje praktyki do stosowania bardziej zrównoważonych materiałów budowlanych oraz technologii, które minimalizują negatywny wpływ na środowisko. Z punktu widzenia ESG na znaczeniu nabierać będzie pochodzenie materiałów oraz sposób ich produkcji z uwzględnieniem wytycznych ESG.
- Efektywność energetyczna – Branża budowlana będzie zmuszona do projektowania oraz tworzenia obiektów bardziej efektywnych energetycznie.
- Zarządzanie odpadami – Odpady powinny być zarządzane i kontrolowane zgodnie z obowiązującymi przepisami. ESG będzie kładło także nacisk na recykling części materiałów oraz stosowanie materiałów biodegradowalnych.
- Dialog z lokalnymi społecznościami – Budowa nowych obiektów często wiąże się z pewnym stopniem zakłóceń dla lokalnych społeczności. Dlatego ważne jest, aby branża budowlana angażowała się w dialog z mieszkańcami, uwzględniając ich potrzeby i obawy oraz szukając wspólnych rozwiązań.
Wyzwania te wymagają zaangażowania całej branży budowlanej oraz współpracy z różnymi interesariuszami, w tym z rządami, organizacjami pozarządowymi i społecznościami lokalnymi. Jednak skuteczne dostosowanie się do wymogów ESG może przynieść korzyści w postaci lepszej reputacji, większego zaufania klientów i inwestorów oraz ograniczenia negatywnego wpływu na środowisko i społeczństwo.
Kto ma obowiązek raportować ESG:
Najbliższe miesiące i lata przyniosą w naszym kraju wiele zmian w obszarze jakim jest polityka zrównoważonego rozwoju firm. Dyrektywa CSRD oraz Standardy ESRS nakładają bowiem nowe oraz rozszerzone obowiązki raportowania i ujawniania informacji związanych z danymi ESG dla prawie 4 tysięcy polskich przedsiębiorstw.
Raportowanie zgodne z wytycznymi CRSD będzie wprowadzane w najbliższych latach stopniowo:
– W 2024 roku obowiązek raportowania dotknie spółki i grupy kapitałowe, które dotychczas posiadały obowiązek raportowania niefinansowego zgodnie z dyrektywą NFRD. Są to największe jednostki zainteresowania publicznego, spółki zatrudniające ponad 500 pracowników oraz spełniające określone kryteria finansowe tj. suma bilansowa powyżej 20 mln € lub roczne przychody powyżej 40 mln €.
– W 2025 roku będą musiały raportować wszystkie duże spółki, które spełnią 2 z 3 kryteriów: zatrudnienie ponad 250 pracowników, suma bilansowa powyżej 25 mln € i/lub roczne przychody powyżej 50 mln €. Pierwsze raporty zgodnie ze standardami ESRS te podmioty złożą w 2026 roku.
– W 2026 roku do obowiązku raportowania dołączą małe i średnie przedsiębiorstwa, które są notowane na rynku regulowanym i spełniają 2 z 3 kryteriów: zatrudnienie ponad 10 pracowników, suma bilansowa powyżej 350 tys. € i/lub roczne przychody powyżej 700 tys. €.
– W 2027 roku będą musiały raportować wybrane spółki z siedzibą poza UE posiadające w Polsce jednostkę zależną lub oddział, które osiągają na terenie UE roczne przychody powyżej 150 mln €. Pierwsze raporty zgodnie ze standardami ESRS te podmioty złożą dopiero w 2028 roku.
Fakt objęcia obowiązkiem raportowania ESG oznacza, że aby prawidłowo i w odpowiednim czasie przygotować się do tego, zgodnie z nowymi standardami, konieczne jest wcześniejsze zdiagnozowanie zakresu raportowania, a następnie stworzenie sprawnego systemu. System ten będzie odpowiadał za gromadzenie i konsolidowanie danych objętych raportem na temat realizacji celów ESG.
Co powinnien zawierać raport:
Przed napisaniem raportu ESG powinno się go starannie zaplanować, ponieważ wymaga on zbierania i odpowiedniego klasyfikowania informacji na temat działalności danego przedsiębiorstwa, tj informacji:
- opisujących wpływ na środowisko;
- dotyczących społecznych aspektów działalności biznesu;
- związanych z zarządzaniem przedsiębiorstwem.
Podsumowanie
Wpływ koncepcji ESG na procesy budowlane jest coraz bardziej widzoczny i istotny. Firmy, które skutecznie integrują te zasady w swoje działania, moga cieszyć się większym zaufaniem inwestorów, zadowoleniem klientów oraz lepszą reputacją w społecznościach lokalnych. Ponadto, poprzez stosowanie zrównoważonych praktyk budowlanych, przyczyniają się do ochrony środowiska i poprawy warunków życia dla obecnych i przyszłych pokoleń.